Onteigening: melkveehouder Bisseling zette bedreiging om in nieuwe kans
Het melkveebedrijf van Bennie en Marloes Bisseling in Groessen moest plaatsmaken voor de nieuwe A15. “Het is belangrijk om in zo’n situatie de juiste experts om je heen te verzamelen.”
Wie bij ‘uitgekocht’ denkt aan een zak geld, heeft het mis, vindt Marloes Bisseling. “Rijkswaterstaat komt tegemoet in de kosten, maar betaalt niet meer dan te verantwoorden is.” Familie Bisseling moest na de onderhandelingen een financieel behapbaar bedrijf vinden en verhuizen naar een nieuw gebied. En dan waren er nog allerlei ontwikkelingen rond fosfaatrechten. “Al met al zijn we net op tijd verhuisd.”
A15 doorgetrokken tot de A12
Al langer gingen er geluiden op dat de A15 zou worden doorgetrokken tot de A12 tussen Duiven en Zevenaar. “Er lagen drie varianten van het plan, bij één zouden wij betrokken worden”, zegt Bennie Bisseling. Uiteindelijk bleken de bedrijfsgebouwen precies op het snelwegtracé te liggen. Rijkswaterstaat wilde het bedrijf uitkopen. “Sinds 2011 was Erik Schuerink onze contactpersoon richting Rijkswaterstaat. Hij stond er hetzelfde in als wij: opkomen voor onze rechten, maar vooral er positief uitkomen. Een vervangend bedrijf is dan belangrijker dan de laatste duizend euro.”
Emotionele drempel
NVM Agrarisch & Landelijk-makelaar Erik Schuerink is onteigeningsadviseur bij Maalderink & Lutke Willink in Terborg. Hij begeleidde vele onteigeningstrajecten en hij studeerde suma cum laude af op Onteigeningsrecht bij het Centrum voor Postacademisch Onderwijs. “Tussen het eerste plan en de onderhandelingen zit gauw een paar jaar”, zegt hij. “Je denkt dan ‘ze praten al zolang over die weg, het zal nog wel even duren’. Ik help bij die emotionele drempel van echt vertrekken en probeer het beste uit de onderhandeling te halen.”
Paardenstalling en boerderijschool
Het melkveebedrijf van Bisseling had 10 hectare eigen grond, 36 hectare (deels reguliere) pachtgrond en 40 koeien. Op het bedrijf woonden ook Bennie’s ouders. De inkomsten van het melkvee werden aangevuld met paardenstalling en een boerderijschool. “Zulke activiteiten kun je niet zomaar meenemen naar een nieuwe locatie”, zegt Schuerink. “Je hebt recht op volledige schadeloosstelling, maar moet goed nadenken over hoe de reconstructie eruitziet. Zo was het verlies van inkomsten uit de boerderijschool een schadepost. Maar ook de schade vanwege het verlies van de reguliere pachtgrond moesten we verrekenen.”
Draaiend nieuw bedrijf
Schuerink’s collega vond een vervangend bedrijf in Zelhem met 20 hectare grond, 32 hectare pachtgrond, de mogelijkheid om 120 koeien te houden én de ouders van Bennie konden mee. “Op de dag van de verhuizing in 2016 molk Bennie ’s ochtends nog 30 koeien in Groessen, en ’s avonds 100 in Zelhem”, zegt Marloes. “We zijn in een draaiend bedrijf gestapt, volledig geautomatiseerd met andere systemen dan we gewend waren. Ik zou wel eenieder willen adviseren om ondersteuning in te roepen bij een dergelijke schaalvergroting.”
Draaiend nieuw bedrijf
Het was pittig om in het bedrijf te groeien, maar al snel voelde de familie zich thuis in de Achterhoek. Marloes: “Het was een gedwongen situatie, maar we hebben er meer kansen voor teruggekregen. We voelen ons thuis hier, en onze ouders en dochters ook.” Bennie: “De twee oudsten zitten op het Groene Lyceum in Doetinchem en denken steeds actiever mee over het bedrijf. Hier hebben ze ook de ontwikkelingsmogelijkheden om het ooit over te nemen in de toekomst.”
Wat kan een onteigeningsspecialist voor ondernemers betekenen?
De confrontatie met een onteigening kan emotioneel zijn. Dan is het fijn te kunnen vertrouwen op de begeleiding van een deskundige. Iemand die de procedures kent en de belangen van de ondernemer behartigt.
NVM Agrarisch & Landelijk-makelaars zijn specialist op het gebied van onteigening en kennen de Onteigeningswet en de jurisprudentie. Ze adviseren over praktische, fiscale en juridische aspecten, stellen een schadeloosstellingsrapport op, bedenken de verkoopstrategie en voeren onderhandelingen met de grondaankoper. En als het zover komt, coördineert de onteigeningsspecialist ook de gerechtelijke procedure in samenwerking met een onteigeningsadvocaat. De kosten voor de onteigeningsspecialist worden, zowel bij een minnelijke onteigening als bij een gerechtelijke onteigening, volledig vergoed door de overheid.
De NVM-vakgroep Agrarisch & Landelijk heeft een Kenniswerkgroep Onteigening met zo’n dertig leden om het vakgebied naar een hoger plan te tillen. Veel leden zijn ook lid van externe registers zoals het Register Deskundigen Onteigening en Bestuursrechtelijke Schadevergoeding (DOBS) en het Landelijk Register van Gerechtelijke Deskundigen (LRGD). De kenniswerkgroep bespreekt allerlei vraagstukken over veranderende regelgeving en maatschappelijke ontwikkelingen en deelt expertise.